Układanie płytek na drewnianym stropie a jego przystosowanie / remont.

Realizacja projektu remontu i usługi wykończenia pod klucz wnętrz łazienki, kuchni czy korytarza z powodów użytkowych zazwyczaj opiera się na wyłożeniu podłogi okładziną ceramiczną, podłogi nie wszystkich jednak obiektów będą od razu gotowe pod ten rodzaj wykończenia, część z nich zalicza się do tzw. starej substancji budowlanej, dotyczy to mieszkań do remontu znajdujących się m.in. w pięknych poznańskich kamienicach secesyjnych wybudowanych metodą tradycyjną, powstałych od kilkudziesięciu do ponad stu lat temu, gdzie elementem konstrukcyjnym ścian są cegły, zaś elementem nośnym stropu drewniane belki, i to właśnie ten detal podczas renowacji i wykończenia pod klucz np. nowoczesnej łazienki, kuchni, generuje konieczność przeprowadzenia szeregu dość skomplikowanych niekiedy zabiegów powiedzmy to budowlano – konstrukcyjnych.

Element konstrukcyjny stropu drewnianego z jakim mamy do czynienia w tego rodzaju „starszych” budynkach zbudowany jest z bali drewna litego o prostokątnym przekroju w proporcji 5 (szerokość) do 7 (wysokość), ich rozstaw w konstrukcji stropu zazwyczaj wynosi od 80 do 100 cm, natomiast rozpiętość w świetle murów nie przekracza 6 metrów, strop składa się z trzech integralnych elementów; konstrukcji nośnej, podłogi oraz sufitu, strop drewniany wpisujący się w tradycyjną metodę budowania ówczesnych kamienic został dziś zarzucony w projektach budownictwa wielorodzinnego mieszkań dla wykończenia wnętrz będących w ofercie m.in. firm deweloperskich z Poznania, stosowany jest co najwyżej w budownictwie jednorodzinnym.
Choć nie dorównuje stropowi betonowemu, żelbetowemu czy stało-ceramicznemu w sferze odporności ogniowej i usztywnienia budynku, to jego najlepszą cechą jest wdrażanie eko rozwiązań (wytworzenie + utylizacja najmniej szkodzące środowisku naturalnemu), ponadto budynek z drewnianym stropem jest wiele ton lżejszy, strop drewniany jest łatwy w wykonaniu dla firmy budowlanej, może być obciążany zaraz po ułożeniu, nie wprowadza też do budynku wilgoci technologicznej.
Jak każdy inny rodzaj stropu, także i ten ma za zadanie m.in. przenosić ciężar własny, obciążenie użytkowe, a zatem spełniać wymogi budowlane tyczące się nośności oraz dopuszczalnych ugięć, plany wykończenia wybranych podłóg mieszania okładziną ceramiczną w kamienicy sprzed lat oczekują od odbiorcy usługi, projektanta wnętrz i firmy remontowej wdrożenia nietypowych, niestandardowych przy innych realizacjach usługi wykończenia pod klucz wnętrz mieszkań działań, brać trzeba pod uwagę cechę materiału ceramicznego, tj. jego sztywność, niewielką ściśliwość a z drugiej strony niestabilność podłoża, w tym potencjalnie wysoką odkształcalność stropu drewnianego wykończonego drewnianą deską pod wpływem wywartego nań nacisku.
Zanim w mieszkaniu w tzw. starym budownictwie podejmie się decyzję o sposobie przygotowania / modyfikacji drewnianego stropu pod układanie płytek ceramicznych, należy dokonać empirycznego sprawdzenia jego stanu technicznego, zważywszy, że nastąpi ingerencja w konstrukcję, która przez dziesiątki lat nie podlegała zabiegom konserwacyjnym, przeglądom, powinno to być przeprowadzone skrupulatnie i zgodnie ze sztuką budowlaną przez kompetentną firmę.
Po zerwaniu desek podłogowych powinno się sprawdzić stan bali, tj. czy nie noszą znamion porażenia biologicznego (grzyby powodujące gnicie, owady), szczególnie istotnym jest stan końcówek belek opartych na murze, destrukcyjna jest tu próchnica, to miejsce szczególnie narażone jest na przenikanie wilgoci z muru, oględzin powinna dokonać osoba doskonale znająca technologie budowlane, szczególnie tradycyjne, warto skorzystać z usługi rzeczoznawcy budowlanego z odpowiednimi uprawnieniami, dobrze jako inżyniera (statyka) konstruktora, gdyż przy starym stropie przy okazji powinno się przeprowadzić również ekspertyzę techniczną tegoż w sferze jego nośności, celem zaproponowania odpowiedniego rozwiązania dla przygotowania podłogi pod układanie płytek przez płytkarza.
Zidentyfikowanie uszkodzenia belki dyskwalifikującego ją do bezpiecznego użytkowania byłoby poważniejszym problemem, i logistycznym i niemało kosztującym poznańskiego odbiorcę usługi remontowej, wymiana belki zazwyczaj nie wchodzi w grę, częste rozwiązanie to odpowiedni, dodatkowy stalowy element konstrukcyjny, niemniej jednak na szczęście są to ekstremalnie rzadkie sytuacje.
W razie stwierdzenia uszkodzeń drewna stosuje się specjalne środki impregnujące, izolujące przed wodą czy likwidujące drobnoustroje albo szkodniki, nigdy jednak zabezpieczenia belki nie wykona się w pełni, do której nie ze wszystkich stron jest dostęp, w tej sytuacji zachęcające oraz łatwe technicznie wydaje się usunięcie polepy (zwykle mieszanka gliny, gruzu ceglanego, trocin, sieczki, suchego piasku, wapna) wyłożonej / opierającej się na podsufitce w przestrzeni pomiędzy belkami, wiele firm remontowych w miejsce owej polepy wkłada wełnę mineralną, gdyż odciąża się przez to strop, lecz przez ekspertów budowlanych w żadnym razie nie jest to zalecane.
Uwaga, polepa nie pełni tylko roli izolatora akustycznego i termicznego, otóż jej (nie mały) ciężar poprawia stateczność całej konstrukcji stropu, a to poprzez zwiększenie siły tarcia końcówek belek opierających się (umiejscowionych) w gniazdach muru, w efekcie wpływa to też na sztywność całego budynku, jakkolwiek istnieje bezpieczna alternatywa, ciężar usuniętej polepy musiałby skompensować ciężar wylanej posadzki.

Realizujemy projekt – płytki na stropie drewnianym.

Podłoże – posadzka cementowa (jastrych).

• Oczywistym jest, że najstabilniejsze i nieodkształcalne podłoże pod okładzinę ceramiczną wykonane będzie z cementowej zaprawy posadzkowej, ze względów wytrzymałościowych jej minimalna grubość wynosić musi 40 mm, aby prace remontowe i wykończenia wnętrz mogły przebiegać bez zakłóceń, powinno się użyć tzw. szybkosprawny podkład cementowy (np. Postar 20 firmy Atlas), dzięki któremu dalsze prace w mieszkaniu można prowadzić już po dwóch dniach, natomiast zaprawy; Postar 40 albo Postar 100 (o właściwościach samorozlewnych) umożliwiają wejście już po 24 godzinach, lecz prace glazurnicze rozpocząć można by dopiero po 3-4 tygodniach, przy wykonaniu posadzki nie można pominąć wykonania dylatacji obwodowych (dylatacje pośrednie konieczne byłyby tylko przy rozpiętości stropu pomiędzy ścianami powyżej 6 m, łazienka raczej nie będzie tak dużym wnętrzem), podkład dozbroić można matami z drutu 2-4 mm i oczkach 100 x 100.
• Posadzkę wylewa się na umocowane do belek stropowych odizolowane folią paroizolacyjną zazwyczaj płyty OSB o grubości 25 mm (stanowiące szalunek), na posadzce finalnie znajdzie się warstwa płytek i kleju, aby nie doszło do przeciążenia stropu, wersja takiego remontu zakłada usunięcie desek podłogowych, polepy i w jej miejsce umieszczenie wełny mineralnej, jednak aby zachowały się pierwotne parametry dotyczące obciążenia stropu wynoszące ok. 192 dN/m2 (z pominięciem ciężaru belek stropowych), remont stropu nie mógłby się ograniczyć tylko do jego górnej części i wymiany tychże warstw (deski podłogowe, polepa), również i spodnia część stropu, tj. deski podsufitki oraz tynk wapienny na trzcinie musiałyby być usunięte a w ich miejsce stworzona konstrukcja ze stelaży w systemie zabudowy g-k, czyli wykonany sufit podwieszany z płyt gipsowo-kartonowych (podwójne poszycie), przy okazji wykonana byłaby systemowa paroizolacja, brak wymiany podsufitki i trzciny na płytę g-k spowoduje przeciążenie stropu, który naturalnie się nie zawali, gdyż jego nośność obliczona jest z jakimś zapasem, jednak nie może on służyć dla przeprowadzenia niezgodnej ze sztuką budowlaną modyfikacji stropu, (uwaga: wspomniane wyżej odciążenie stropu też jest błędem).
• Powyższa operacja zatem jest konkretna, relatywnie dość droga, wyraźnie podnosząca budżet remontowy odbiorcy usługi wykończenia mieszkania pod klucz, jednocześnie w sumie rzadko kiedy w ogóle możliwa do uskutecznienia, gdyż oznacza ingerencję w sufit wnętrza znajdującego się na niższej kondygnacji, w mieszkaniu sąsiada, drugim ograniczeniem jest kwestia techniczna, otóż po usunięciu deski podłogowej (32 mm), w jej miejsce umieszczenie płyty OSB (25 mm) oraz posadzki 40 mm, warstwy płytki z klejem (ok. 14-16 mm), poziom np. podłogi łazienki w odniesieniu do poziomu podłóg reszty wnętrz mieszkania może się podnieść aż o 47-50 mm, co naturalnie byłoby nie do zaakceptowania, przeciwdziałać można by mocując płyty OSB (25 mm) na pozostałych podłogach mieszkania, lecz nadal mamy próg ok. 24 mm, poza tym powstałby dodatkowy próg w wejściu z klatki schodowej, w rezultacie wariant takiego remontu stropu celem przystosowania pod usługę układania płytek raczej całkowicie odpada.

Podłoże – płyta OSB.

• Płytka ceramiczna wymaga stabilnego i nieodkształcalnego podłoża, płyta OSB spełnia te parametry wyłącznie warunkowo, zalicza się ją do tzw. podłoży trudnych pod układanie płytek, jej umocowanie na belkach stropowych oczekuje od najętej firmy remontowej wyjątkowej pieczołowitości.
• Przestrzeń pomiędzy belkami stropowymi jest zbyt duża aby tak podparta płyta OSB nie uległa klawiszowaniu, nadmiernym ugięciom, toteż jej ułożenie z jednocześnie bezwzględnie koniecznym wypoziomowaniem, polega na wykonaniu na ile się da stabilnego i gęstego rusztu z krawędziaków drewnianych (np. 60 x 70 mm), mocowanych za pomocą profili ciesielskich poprzecznie do belek stropowych (w świetle polepy), montaż krawędziaków poprzedza wyznaczenie najwyższego punktu podłogi, od tego miejsca rozpoczyna się poziomowanie nowego rusztu pod płytę OSB o grubości 25 mm, płytę przycina się tak aby łączenia wypadały w linii krawędziaków.
• Usunięcie pierwotnych desek (32 mm), umieszczenie płyty OSB (25 mm), warstwy płytek i kleju (14-16 mm), wygeneruje próg pomiędzy korytarzem a wejściem do remontowanej łazienki w okolicach dopuszczalnych estetycznie 7-9 mm, zatem względnie do zamaskowania / skompensowania półokrągłą listwą progową.
• Przedsięwzięcie nie dociąża specjalnie stropu (jedynie o wartość krawędziaków drewnianych, płytek i kleju), jakkolwiek zawsze można w co drugim, co trzecim polu pomiędzy belkami wymienić polepę na wełnę, jednocześnie nie jest wymagana żadna ekspertyza inżynierska w kwestii sprawdzenia nośności stropu, może jedynie jeśli odbiorca usługi chce się upewnić w jakim stanie technicznym są belki stropowe, lecz nie jest to obligatoryjne, remontuje się przecież i inne wnętrza „starego” mieszkania, zaglądanie do wszystkich stropów byłoby swoistym przerostem formy nad treścią.

Podłoże – płyta MFP.

• Podobnie jak OSB jest materiałem drewnopochodnym, wymiary handlowe i cena też są zbliżone, ma jednak inne (wyraźnie lepsze) parametry techniczne, a to głównie za sprawą różnicy w ułożeniu wewnętrznej struktury wiórów; o ile w płycie OSB warstwy zewnętrzne to wióry ułożone równolegle do długiego boku płyty, zaś warstwy wewnętrzne poprzecznie, to w MFP wióry ułożone są w różnych kierunkach w całym przekroju płyty, ten „drobiazg” powoduje, że płyta MFP charakteryzuje się stałą i jednakową wytrzymałością na zginanie wzdłuż obu osi płyty (OSB większą wytrzymałość ma tylko wzdłuż dłuższego boku).
• Inne ułożenie wiórów wpływa też większą gęstość płyty MFP (o 17%), w efekcie wyższą sztywność i spoistość płyty, poprawiony został też parametr wytrzymałości na rozciąganie oraz pęcznienie pod wpływem wilgoci (współczynnik ten wynosi 10%, u OSB zaś 15%), zwiększona odporność na oddziaływanie wilgoci (zwarta struktura hydrofobowa) in plus wpływa na prawdopodobieństwo zainicjowania rozwoju pleśni i grzybów, pod usługi układania płytek i remont łazienki, jej wykończenie pod klucz, produkt to pierwszorzędny.
• Płyta MFP pachnie naturalnym drewnem, poprzez proces szlifowania na etapie produkcji jest bardzo gładka, występuje w podobnych wymiarach jak płyta OSB, poza tym dostępna jest w wersji wykończenia krawędzi na wpust i pióro, co dodatkowo poprawia sztywność złożonej z płyt podłogi.
• Co więcej, zawartość melaminy powoduje trudnopalność płyty MFP (inaczej niż przy płycie OSB), a „kropką nad i” niech będzie inna cecha płyty, otóż jej produkcja to sto procent recykling (przetworzony surowiec z tartaku jak wióry, zrębki, także przecinki lasów) oraz zero emisji CO2, płyta jest EKO, zaś przy produkcji OSB wykorzystuje się izocyjaniany.

Podłoże – płyta cementowa (prefabrykowany jastrych).

• Surowiec zalicza się do tzw. suchego jastrychu, zaletą w odniesieniu do posadzki wylewanej jest nie wprowadzanie do wnętrza mieszkania wilgoci technologicznej, płytę cementową o grubości 25 mm mocuje się za pomocą wkrętów podobnie jak płytę OSB czy MFP na wypoziomowanym, stabilnym ruszczcie (choć można ją mocować również w inny sposób), płyta cementowa jest na pewno lepszym, pewniejszym i trwalszym podłożem pod płytki ceramiczne niż OSB czy MFP, zawilgocenie nie wpłynie negatywnie na jej parametry wyjściowe (materiał wodoodporny), ma większą stabilność wymiarową, lecz jej mankamentem odstraszającym odbiorców usługi remontowej z Poznania jest dość wysoka cena, to też kosztowniejsza usługa montażu u firmy wykonawczej, z uwagi na bardziej absorbującą obróbkę.

Alternatywa dla płytek – mieszkanie bez progów.

• W łazience podłoga bezwzględnie musi być wodoodporna, płytka z klejem daje warstwę 14-16 mm, w wielu realizacjach remontu łazienki w przygotowywanym mieszkaniu pod klucz w starej kamienicy przy zastosowaniu innego niż okładzina ceramiczna, też wodoodpornego materiału do wykończenia podłogi, odbiorca usługi dostaje „dwie pieczenie na jednym ogniu”, otóż mowa o płytce LVT, w wariancie klejenia do płyty OSB czy MFP płyt winylowych mających grubość do 4 mm, raz, że zamyka to opisany wcześniej problem progu w wejściu do łazienki, gdyż przy płytce LVT zyskujemy ok. 10 mm, dwa, to kwestia rezonowania drewnianego, odkształcalnego bądź co bądź stropu, i całkowite wyeliminowanie prawdopodobieństwa pęknięcia fugi pomiędzy płytkami w tego efekcie, płytka LVT jest materiałem elastycznym, idealnym wręcz dla wyłożenia podłogi łazienki na stropie drewnianym, generującym inwestorom, projektantom wnętrz i poznańskim firmom remontowym w specjalizacji wykończenia mieszkań pod klucz nie małe problemy.

Zapraszam do innych publikacji:

Klejenie płytek a wilgotność i temperatura otoczenia.

Klej biały, tj. na bazie białego cementu a jego zalety.

Lastryko powraca do łask w zupełnie innej odsłonie.

Sposób na czystą fugę – impregnowanie fugi.

Autor opracowania: Wojciech Gośliński

Publikacja: 28.11.2019